Test skórny na alergie – nieprzyjemny, ale i niebezpieczny?

Jak działa test skórny?

Najpierw po kolei: w teście skórnym punktowym (test typu prick) na skórę nanoszone są roztwory alergenów a następnie w tych miejscach skóra jest lekko nakłuwana, tak aby substancja mogła wniknąć. Po krótkim czasie można zaobserwować, czy miejsca na skórze reagują na nałożone substancje czy też nie. Pozytywny wynik można zauważyć w postaci zaczerwienienia, swędzenia bądź swędzącego bąbla – jednak nie oznacza to, że pacjent  z pewnością jest uczulony.

Ściśle mówiąc, test ten wykazuje jedynie skłonność do alergii, a więc podatność na substancję, nie “mierzy” jednak alergii (oczywiście skłonność do alergii może przeobrazić się w alergię, ale są też osoby u których potwierdzona skłonność nie powoduje żadnych objawów).

Niekoniecznie zamierzone skutki

Większość osób poddających się temu testowi jednak nie jest świadoma dwóch rzeczy: po pierwsze wyniki są często błędne, a po drugie test skórny może doprowadzić do powstania alergii na testowany alergen. Ważnym pytaniem jest, w jakim stopniu system immunologiczny reaguje na skaleczenie i kontaktem z pożywieniem w zranionych miejscach.
Z natury przyjmujemy pokarm raczej przez jamę ustną, a nie przez skaleczoną skórę, więc pojawia się kwestia, co można wyczytać z reakcji systemu immunologicznego na test skórny. Okazuje się, że jeśli chodzi o alergie pokarmowe to bardzo mało: wyniki testu skórnego w tym przypadku są często błędne. (1)(2)(3)

Czy test skórny może spowodować alergię?

Przez podrażnienie skóry i wnikianie w nią alergenów można otrzymać niekoniecznie to, czego się chciało: z jednej strony mało rzetelne wyniki, a z drugiej strony…test skórny możne spowodować uczulenie. Tak, też jak oficjalnie utrzymuje się, że test skórny jest bezpieczny, to przez skaleczoną skórę można się “zalergizować” na dany alergen.
To, że wstrzykiwanie alergenów może doprowadzić do alergii, wiadomo już od ponad stu lat (dokładniej odkryli to Rosenau i Anderson w 1905 roku). To, że spowodowanie uczulenia może mieć miejsce też bez głębokiej injekcji, całkiem “powierzchownie“ poprzez skórę, zostało w międzyczasie już zbadane, tu mały wybór badań na ten temat:

• Saloga J, Knop J: Does sensitization through the skin occur? Allergy, 2000 Oct, (55) 10

• Izadi N, Luu M, Ong PY, Tam JS. The role of skin barrier in the pathogenesis of food allergy.  Children 2015;2:382-402

• Walker M, Green J, Ferrie R, Queener A, Kaplan MH, Cook-Mills JM.  Mechanism for initiation of food allergy: Dependence on skin barrier mutations and environmental allergen co-stimulation.J Allergy Clin Immunol, May 2018 141 (5)

Kontakt z alergenami przez podrażnioną skórę

Autorzy tych ostatnich badań (Walker et al) wprawdzie nie wspominają o testach na alergie, które mogłyby być przyczyną uczulenia, raczej ogólnie opisują, jak działa mechanizm stworzenia alergii przez skórę i kontakt z alergenami (testy na alergie grzecznie omijają, ja na szczęście w ramach tego blogu grzeczna być nie muszę). Zamiast zranionej skóry poprzez igły wraz z alergenem, naukowcy danej pracy mają całkiem inne podejrzenia, co mogłoby prowadzić do wytworzenia alergii przez skórę: brudne ręce rodziców oraz…chusteczki nawilżane.

Zgadza się, chusteczki nawilżane mogą być pełne chemii i podrażnić skórę niemowląt, ale jednak nie całkiem dorównują ranom spowodowanym przez nakłucia. Jakoś też te dzieci, które znam, bardziej boją się igieł niż chusteczek (to, że rola stresu w powstawaniu alergii może być decydująca, jest bardzo ważna, ale o tym innym razem). O możliwości uczulenia poprzez test skórny jeszcze dokładniej pisze (po angielsku) dr Janice Joneja.

Przy tych alternatywach pojawia się pytanie, po co stosować dalej mało dokładny, za to bardzo drażniący test skóry.